W nadchodzącym roku Bydgoskie Przedmieście w Toruniu zyska nowy element historycznej przestrzeni – pomnik Zbigniewa Herberta. W 101. rocznicę narodzin tego wybitnego poety, zaprezentowano gotowe popiersie, dzieło Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera. Prezydent Torunia, Paweł Gulewski, podkreślił, że obecnie trwają przygotowania do zagospodarowania terenu przy ulicach Tujakowskiego i Mickiewicza, gdzie powstanie nowoczesny skwer. Będzie to miejsce sprzyjające refleksji i odpoczynkowi od miejskiego zgiełku, wyposażone w ławki i specjalne oświetlenie, a w przyszłości także w multimedialny monitor do prezentacji twórczości Herberta.
Rola sztuki w Toruniu
Prezydent Gulewski zaznaczył, jak ważna jest obecność sztuki w przestrzeni miejskiej Torunia. W spotkaniu towarzyszącym prezentacji popiersia uczestniczył także Honorowy Obywatel Torunia, Jan Wyrowiński, który przypomniał o znaczących związkach Herberta z miastem. Wyrowiński podkreślił, że poeta spędził w Toruniu kluczowe lata swojego życia, zdobywając tytuł magistra prawa i zyskując wpływy od wybitnych postaci, takich jak profesor Henryk Elzenberg. To właśnie te doświadczenia wpłynęły na jego późniejszą twórczość literacką.
Historia realizacji projektu
Rok wcześniej, projekt gipsowy pomnika był prezentowany w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Teraz, na 101. rocznicę urodzin Herberta, gotowy odlew z brązu jest wyrazem hołdu dla poety. Jak zaznaczył Jan Wyrowiński, projekt został wykonany w uznaniu dla wielkości Herberta i podarowany miastu jako symboliczne podziękowanie. Koszt związany z odlewem został pokryty przez miasto, które przyjęło dar z wdzięcznością. Uroczyste odsłonięcie pomnika planowane jest na Światowy Dzień Poezji w marcu 2026 roku.
Detale dotyczące pomnika
Pomnik Zbigniewa Herberta, odlany z brązu z patyną, zostanie umieszczony na bryle mylonitu, co nadaje mu monumentalność i solidność. Całość projektu, realizowana zgodnie z zasadami sztuki budowlanej, zostanie zlokalizowana przy ulicy Tujakowskiego. Proces projektowania, wykonania i montażu trwał od września do października 2025 roku, a na luty 2026 roku zaplanowano jego instalację. Projekt, którego wartość wynosi 100 tys. zł, jest dziełem rzeźbiarza Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera.
Przekształcenie przestrzeni
Wokół pomnika powstanie 500-metrowy skwer, który stanie się nowym punktem spotkań i przestrzenią do kontemplacji. W ramach projektu ulepszone zostaną nawierzchnie chodników, pojawią się nowe ławki, kosze na śmieci oraz oświetlenie. Zostaną posadzone także drzewa i krzewy, takie jak klon zwyczajny i irga pozioma. Prace mają potrwać osiem tygodni i kosztować 104 550 zł. W przyszłości przewidziano instalację ekranu do wyświetlania informacji i kamer monitoringu.
Pierwsze spotkanie przy pomniku
Inauguracyjne spotkanie przy pomniku Zbigniewa Herberta zaplanowano na 21 marca 2026 roku. Herbert, który urodził się 29 października 1924 roku we Lwowie, przybył do Torunia w 1947 roku na studia prawnicze. Przez krótki czas pracował w Muzeum Okręgowym i opisywał uroki Torunia w swoich publikacjach. Wiersz „Kościół” prawdopodobnie powstał w toruńskim kościele pw. Najświętszej Marii Panny. W pobliżu planowanego pomnika znajduje się rondo imienia Zbigniewa Herberta, co dodatkowo podkreśla jego związek z miastem.
Źródło: Urząd Miasta Torunia